Zameczek Myśliwski Habsburgów w Wiśle jest dobrym przykładem drewnianego budownictwa habsburskich leśniczówek, które na tym terenie wznoszono od połowy XIX w.
Czasy, uskutecznianych przez arystokrację austriacką wypraw
łowieckich przypadają w lasach wiślańskich na okres panowania nad ziemiami Komory Cieszyńskiej dwóch ostatnich arcyksiążąt habsburskich: Albrechta (1817 - 1895), który władał Cieszyńskiem w latach 1847 - 1895 oraz Fryderyka (1856 - 1936), który był właścicielem tych ziem w latach 1895 - 1918. Lasy wiślańskie, zwłaszcza w okolicach Baraniej Góry oraz doliny Malinki obfitowały wtedy w zwierzynę taką jak: sarny, jelenie, dziki, rysie i żbiki. Bezpośrednim jednak powodem dla wytyczania leśnych ścieżek i budowania leśniczówek - schronisk był żyjący głuszec, na którego polowano najchętniej. Racjonalną hodowlę tego ptaka zaprowadzono w Wiśle już w 1852 r. W celu poprawy dostępności tokowisk głuszca w 1855 r. zbudowano na Przysłopiu pod Baranią Górą drewniany domek, który jednak z czasem nie był w stanie pomieścić coraz gromadniej przyjeżdżających na polowania arystokratów austriackich. Wobec powyższego w 1864 r. wystawiono obok większą, drewnianą leśniczówkę, zaś w latach 1897 - 1898 Zameczek Myśliwski. Funkcję łownej rezydencji Habsburgów przejął od 1907 r. wybudowany dla arcyksięcia Fryderyka na stoku Zadniego Gronia jeszcze większy, zniszczony przez pożar w końcu 1927 r. pałacyk myśliwski. Istniejący do dzisiaj Zameczek zbudowany został na planie kwadratu. Posadowiony na kamiennym cokole, jednopiętrowy, drewniany budynek z kondygnacją użytkowo zagospodarowanego poddasza (pokoje) wykonano w konstrukcji zrębowej i nakryto dachem półszczytowym z naczółkami. Na wysokości piętra budowlę wyposażono obiegającą kondygnację dookoła galerię widokową nakrytą dachem z gontu. Na uwagę zwracają zachowane do dzisiaj dekoracyjne detale. Po upadku monarchii austro-węgierskiej w 1918 r. budynek został splądrowany i częściowo uszkodzony podczas góralskiej rabacji. W tym czasie dobra habsburskie przejął skarb państwa polskiego. W 1924 r. władze Oddziału Górnośląskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego wydzierżawiły Zameczek myśliwski i po przeprowadzeniu prac remontowych i adaptacyjnych przekształciły go w schronisko turystyczne. Uroczyste otwarcie w nowej roli nastąpiło 15 lipca 1925 r. W czasie II wojny światowej budynek służył potrzebom niemieckiej placówki wojskowej. W 1946 r. przywrócono Zameczkowi ponownie funkcję schroniska turystycznego, podlegającego od 1950 r. Oddziałowi Cieszyńskiemu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Schronisko działało nieprzerwanie do 1973 r. kiedy to rozpoczęto budowę nowego, większego, murowanego gmachu. Przez kolejne 6 lat do czasu zakończenia inwestycji w kwietniu 1979 r. budynek spełniał funkcję hotelu robotniczego. W związku z planami rozebrania budynku i przeznaczenia drewnianego materiału budowlanego na opał, 5 marca 1984 r. rozpoczął pracę Społeczny Komitet Przeniesienia schroniska z Baraniej Góry, który w celu uratowania zabytku zgromadził stosowną dokumentację oraz środki finansowe. W drugiej połowie 1985 r. i w roku następnym Zameczek został rozebrany, przewieziony i zrekonstruowany w Wiśle centrum w okolicy dworca autobusowego gdzie stoi do dzisiaj. 25 listopada 1986 r. w sali schroniska doszło do Zjazdu Założycielskiego nowoutworzonego Oddziału PTTK "Wisła" w Wiśle. Uroczyste przekazanie budynku wiślańskiemu Oddziałowi PTTK odbyło się 3 października 1987 r. w 90 rocznicę istnienia budowli. Wartość zabytkowa jego architektury została doceniona i 16 stycznia 1987 r. Zameczek Myśliwski Habsburgów wpisano w rejestr zabytków. Zameczek jest bardzo cennym zabytkiem architektury reprezentującym drewniane, myśliwskie budownictwo rezydencjonalne i zarazem jedną z ostatnich zachowanych do dnia dzisiejszego budowli tego typu powstałych na ziemiach habsburskiej Komory Cieszyńskiej.
Źródło: tablica informacyjna obiektu
