Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Pałac Raczyńskich i dworek Krasińskiego to dwa obiekty, które warto obejrzeć będąc na Jurze w Złotym Potoku. Położone są obok siebie w malowniczym parku, przy stawie Irydion nazwanym tak przez poetę Krasińskiego. Pałac Raczyńskich powstał w 1856 r. i został zbudowany przez Wincentego Krasińskiego, przebudowali go w latach 1903-1905 Raczyńscy. Dworek Krasińskich powstał w 1829 r. jako obiekt parterowy w stylu klasycystycznym. W 1857 r. przez kilka miesięcy przebywał tutaj poeta Zygmunt Krasiński. Obecnie w dworku znajduje się Muzeum Krasińskiego.

Dwór w Potoku przebudowany został przez Jana Silnickiego najprawdopodobniej w 1581 r. w formę piętrowej kamienicy, na miejscu istniejącego wcześniej dworu obronnego z wieżą wybudowanego przez Jelitczyków a przejętego później przez Szreniawitów (Potockich). Jan Koryciński odsprzedał w 1625 r. bratankowi Janowi Koniecpolskiemu dwór wymieniany już jako zamek. Kolejnymi właścicielami byli Potoccy, a następnie po upadku Powstania Styczniowego przejęli go książęta kurlandzcy - Bironowie. Zamek stopniowo podupadał a następni właściciele Szaniawscy później Pruszakowie nie remontowali budynku z powodu finansowych. W 1851 r. zamek zakupił gen. Wincenty Krasiński i w 1856 r. przebudował go na rezydencję pałacową w stylu pseudoklasycystycznym z elementami neorenesansowymi. Front zwrócony na zachód zdobi ryzalit zakończony trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym. W północnym skrzydle pałacu znajdowała się romantyczna wieża, którą rozebrano w 1939 r. W 1877 r. do pałacu sprowadziła się starsza córka Zygmunta Krasińskiego - Maria Beatrix, która wyszła za mąż za hrabiego Aleksandra Raczyńskiego z Rogalina. Po jej śmierci od 1886 r. do 1903 r. w pałacu mieszkał plenipotent małoletniego wnuka poety Karola Raczyńskiego - Tadeusz Dzierżykraj Morawski herbu Nałęcz z rodziną. Pałac od 1903 r. do 1905 r. został gruntownie przebudowany wg projektu Jana Heuricha i Zygmunta Hendla. Przed portykiem zdobiącym główne wejście do pałacu ustawione są dwa marmurowe lwy, podtrzymujące tarcze herbowe: św. Jerzy zabijający smoka - rodu Czetwiertyńskich. Hrabia Karol Raczyński ożenił się z księżną Stefanią Czetwiertyńską. Drugi lew podtrzymuje tarczę herbową Nałęcz (przewiązka).Lwy te były ukryte na czas wojny tj. zakopane w miejscu, w którym obecnie stoją. Po wkroczeniu hitlerowców Wehrmacht zajął pałac. Najcenniejsze wyposażenie pałacu wywieźli Niemcy pod koniec 1944 r. Resztę zniszczyli po wkroczeniu Rosjanie, rozpalając w pałacu ognisko resztkami mebli aby się ogrzać, strzelano przy tym do popiersi i obrazów. Pozostałość wyposażenia rozebrała okoliczna ludność. Władze komunistyczne znacjonalizowały pałac po wojnie i wydały hrabiemu Raczyńskiemu zakaz powrotu do Złotego Potoku. Ostatni właściciel Złotego Potoku hrabia Karol Raczyński - wnuk Zygmunta Krasińskiego zmarł w Łodzi w 1946 r. Po wojnie w pałacu mieściło się Technikum Rolnicze potem Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego a następnie oddział Zespołu Parków Krajobrazowych.