Wzniesiony w latach 1233 - 1236 zamek w Toruniu był pierwszym krzyżackim obiektem na ziemi chełmińskiej. W zabudowie zamku znalazły się takie pomieszczenia jak: kapitularz, dormitorium, kuchnia, wieża sanitarna zwana "gdaniskiem", studnia, ośmioboczna wieża i budynki gospodarcze.

Prawdopodobnie od początku była to siedziba komtura. W sierpniu 1410 r. po bitwie pod Grunwaldem Toruń zajęły wojska polskie. Okupacja zamku trwała do 1.02.1411 r. Wtedy to wojska polskie zajmujące zamek zmuszone były go opuścić zgodnie z postanowieniami I pokoju toruńskiego. Zamek został znowu przejęty przez Krzyżaków. W 1420 r. wybuchł na zamku pożar, który zniszczył część warowni.  W 1454 r. zamek został zdobyty przez zbuntowanych mieszczan toruńskich. Wkrótce potem, obiekt na wniosek Rady Miejskiej zostaje zniszczony. Na jego pozostałościach utworzono bastion i wysypisko śmieci. Dopiero w 1966 r. ruiny zostały uporządkowane. W czasie tych porządków odsłonięte zostały dobrze zachowane mury parteru. Wszystkie odnalezione detale architektoniczne znalazły swoje miejsce w podziemiach zamku i w zbiorach toruńskiego Muzeum Okręgowego.  W chwili obecnej na ruinach zamku zobaczyć można część fosy zamkowej, wieżę sanitarną - gdanisko, dolne partie zamku dolnego. Na terenie podzamcza zachował się dawny szpital (częściowo zburzony w XIX w.) i młyn górny a także odcinki murów przedzamcza z bramami (m.in. Młyńską i Menniczą). Tereny zamkowych ruin służą obecnie mieszkańcom Torunia do różnych form turystycznych, dydaktycznych i rekreacji.