W Sandomierzu oprócz zamku zachowało się kilkaset innych zabytków architektury pochodzącej z różnych epok
Do najważniejszych z nich zaliczyć można: kościół p.w. św. Michała Archanioła, Bramę Opatowską, Bazylikę Katedralną Narodzenia NMP z zespołem dawnego Klasztoru Benedyktynek, dzwonnicę przy Bazylice, Collegium Gostomianum, ratusz.
Brama Opatowska wchodziła w skład murów obronnych miasta. Brama została wzniesiona przez króla Kazimierza Wielkiego ok. 1362 r.
Ratusz powstał w II połowie XIV w. W XV w. został rozbudowany. Niezwykłą, renesansową attykę budynek zyskał w XVI w. Na południowej elewacji na uwagę zasługuje zegar słoneczny. Obecnie w ratuszu mieści się muzeum, sale reprezentacyjne i urząd.
Kolejnym zabytkiem wzniesionym z fundacji Kazimierza Wielkiego jest gotycka świątynia - Bazylika Katedralna Narodzenia NMP. Wielokrotnie przebudowywana i niszczona zachowała we wnętrzu barokowy i rokokowy wystrój. W skarbcu katedralnym przechowywane są pamiątki związane z historią. Obok Bazyliki zobaczyć można późnobarokową dzwonnicę zbudowaną w latach 1737 - 1743.
W galerii znajduje się też zdjęcie kościoła p.w. św. Michała. Jest to barokowa świątynia zbudowana w latach 1686 - 1692 z drewnianą amboną, która opiera się na drzewie genealogicznym zakonu Benedyktynów.
Tajemnicza nazwa Collegium Gostomianum odnosi się do dawnego jezuickiego kolegium wzniesionego z fundacji Hieronima Gostomskiego w latach 1602 - 1615. W 1813 r. budynek zniszczył pożar. W latach 1820 - 1826 odbudowano zachowane do dzisiaj skrzydło wschodnie. Skrzydło południowe i stojący na dziedzińcu kościół św. Piotra nie zachował się do czasów obecnych gdyż rozebrano go w II połowie XIX w. W Collegium funkcjonuje obecnie Liceum Ogólnokształcące. Atrakcją jest zachowana wewnątrz renesansowa eliptyczna klatka schodowa.
W systemie murów obronnych Sandomierza istniały niegdyś dwie furty przez które komunikowali się zakonnicy z klasztorów dominikańskich (jednego położonego poza murami miasta i drugiego znajdującego się wewnątrz murów obronnych). Do dzisiaj zachowała się jedna z takich furt - jest to Ucho Igielne, którym dojść można do Wąwozu Świętojakubskiego.
Ogrom atrakcyjnych zabytków Sandomierza przyciąga turystów z całej Polski. Swoją popularność zawdzięcza też Sandomierz serialowi TVP "Ojciec Mateusz" w którym główna akcja filmu rozgrywa się właśnie w tym mieście.
Źródło: www.e-sandomierz.pl
